سفارش سریع

چاپ کتاب و پذیرش مقاله

انواع مقیاس در طراحی پرسشنامه ۱۳۹۹/۱۰/۱۰
انواع مقیاس در طراحی پرسشنامه

مشاوره انجام پایان نامه و انجام مقاله فروغ پاسارگاد

انواع مقیاس در طراحی پرسشنامه

مقیاس ها، گزینه هایی هستند که به شیوه ای خاص امکان تخصیص حرف یا نمره را برای نوع نگرش و رفتارهای افراد فراهم می آورند. هر حرف یا نمره ای که منظور می شود نماینده میزان برخورداری و داوری فرد از آن چیزی بوده که مقیاس مدعی اندازه گیری آن است. نقش اصلی این مقیاس ها، تقسیم افراد به گروه های کلی، بر حسب نگرش معینی است، لذا نمی توان انتظار داشت که این نوع مقیاس ها به تنهایی نگرش دقیقی از یک موضوع جدا را فراهم آورند، زیرا این تکنیک ها برای قرار دادن افراد بر روی یک پیوستار خطی نسبت به یکدیگر آن هم به صورت نسبی (نه مطلق) طراحی می شوند. برای مشاوره در زمینه نگارش پایان نامه می توانید با موسسه خدمات دانشجویی (فروغ پاسارگاد) تماس حاصل کنید.

انواع مقیاس ها

مقیاس ها با توجه به موضوع سنجش انواعی داشته که هر یک کاربرد خاصی دارند. در این نوشتار به تعدادی از آنها اشاره می شود:

طیف بوگاردوس

این طیف به وسیله بوگاردوس در مکتب شیکاگو ابداع گردید و بعدها از سوی جامعه شناسان برای حل مسائل شهری و مهاجرت خارجی ها مورد استفاده قرار گرفت. در این طیف، در یک سو تمایل (پذیرش کامل) و در سوی دیگر عدم تمایل (رد/انزجار) تعیین شده است. این طیف به هفت قسمت به گونه ای تقسیم شده که امکان انتخاب بین دو کرانه برای پاسخگو وجود داشته باشد تا امکان سنجش دقیق فراهم آید.
این طیف، کاربرد وسیعی در سنجش نگرش مردم نسبت به گروه های دیگر دارد و در آن از پاسخگو خواسته می شود تا درباره گروه های خاصی اندیشیده و نظر دهد و در برخورد با اعضای هر گروه، حاضر به چه نوع تعامل اجتماعی با آنها است.
کاربرد این طیف در پژوهش های مدیریتی می تواند برای نمونه هنگامی باشد که پرسشنامه برای سنجش میزان تمایل افراد به کار با گروه های کاری دیگر قومیت ها در یک محیط سازمانی به کار گرفته شود.

مزایا

•    امکان سنجش میزان جایگاه یک فرد یا گروه
•    امکان سنجش موضوعات حساس 

معایب

•    امکان تاثیرپذیری از ارزش های خاص یک نفر
•    نابرابری فاصله ها
•    عدم شناخت علل شکل گیری نگرش
طیف بوگادروس را می توان برای پژوهشی فرضی در مدیریت در نظر گرفت که از کارگران پرسیده شود آیا تمایل دارند که رنگ لباس آنها عوض شود؟

طیف ترستون

لوئیز ترستون به عنوان ابداع کننده این طیف مشهور است. این طیف شامل مجموعه ای از گویه ها است که برای سنجش مفاهیم به کار می رود. در طیف ترستون از پاسخ دهنده خواسته می شود تا تمام موردهایی را که با آنها موافق است، مشخص سازد. امتیاز هر فرد در این مقیاس به وسیله تعداد گویه هایی که با آنها موافق است، تعیین می شود. برای ساختن مقیاس ترستون باید مراحل ذیل رعایت شود:

مراحل اجرا

•    تهیه مجموعه ای از گویه های کوتاه و دقیق که نشانگر طیفی از طرز فکر نسبت به پدیده یا حادثه خاص باشد.
•    طبقه بندی گویه ها روی یک مقیاس از یک تا یازده (از قوی ترین تا ضعیف ترین) به وسیله یک گروه داور
•    در نظر گرفتن توزیع ارزش های مقیاسی (یک تا یازده) هر گویه و محاسبه میانه این توزیع
•    گویه هایی که ارزش نیم دامنه چارکی دارند، یعنی نصف دامنه بین ربع اول و سوم آنها خیلی زیاد است، باید حذف شوند (دامنه بزرگ نشانگر اختلاف زیاد بین داوران است).
•    گویه های باقیمانده را به نمونه ای از پاسخگویان عرضه کرده و از آنان خواسته شود تا گویه هایی را که با آن موافق هستند علامت بگذارند. باید گویه هایی که از لحاظ آماری دارای هماهنگی درونی پایین است، حذف شوذ. 
•    باید از میان گویه های باقیمانده، آنهایی که نیم فاصله چارکی آنها، فاصله های یکسانی را نشان می دهند، یکی را انتخاب کرد.

مزایا

•    دقت زیاد در تدوین منطقی سنجه ها
•    ارزیابی توسط داوران بسیار
•    تعیین جای خاص سنجه بر روی پیوستار
•    فراهم بودن امکان شناخت غیرمستقیم در موضوعات حساس
•    فاصله های یکسان و پیوسته در پیوستار

معایب

•    کاربرد دشوار
•    اثرگذاری نقش و تعداد داوران بر آن
•    نیاز به راهنماهای عمل
•    نیاز به مهارت برای تکمیل

مقیاس لیکرت

این مقیاس، شامل مجموعه ای از سوالات است که بار نگرشی یا ارزشی همه آنها برابر تلقی می شود. پاسخگو مقیاسی را که بین دو حد نهایی موافق – مخالف یا علاقه – تنفر و پذیرش – رد، محدود است، برحسب شد یا ضعف نگرش خود بر می گزیند. برای تعیین نمره نگرش هر فرد، نمرات هر یک از موقعیت های انتخابی او در تمام مقیاس ها با هم جمع و سپس معدل گیری می شود و بدین ترتیب نمره نگرش فرد به دست می آید.
به نظر می رسد که مقیاس لیکرت برای تحقیقات رفتاری بیشترین کارآیی و استفاده را دارد. تدوین آنها از تدوین مقیاس هایی که دارای فاصله های برابرنماست، آسان تر است و در عین حال همان اطلاعات را به دست می دهد.

نحوه طراحی سنجه ها در مقیاس لیکرت

مقیاس را می توان هم به صورت 5 واحدی و هم 7 واحدی انتخاب کرد که معمولا آن را به صورت 5 واحدی تهیه می کنند.
درباره عبارات مثبت، پژوهشگر ارزش های عددی مقیاس را به گونه ای تعیین می کند که بیشترین و بالاترین ارزش عددی یا امتیاز به موافق ترین افراد تعلق گیرد و پژوهشگر عبارات منفی، امتیازها یا ارزش های عددی را به گونه ای جابجا می کند که بیشترین امتیاز به مخالف ترین افراد و کمترین امتیاز متعلق به موافق ترین آنها داده شود. معمولا ارزش گذاری به دو روش انجام می گیرد: 
•    جابجایی ارزش های عددی 
•    جابجایی گزینه های جواب

مزایا

•    سنجه ها با همدیگر هماهنگ هستند.
•    هر سنجه به تنهایی اندازه گیری می شود.
•    نگرش ها بر حسب میزان شدت آنها طبقه بندی می شوند.
•    دیدگاه ها با شیوه های مختلف شناسایی و سنجیده می شوند.

معایب

•    پدیده ها بدون شناخت دلیل آن توصیف می شود.
•    امکان شناخت صلاحیت پاسخگویان وجود ندارد، زیرا تصادفی انتخاب شده اند.
•    امکان این قضاوت وجود ندارد که آیا باور پاسخگو موقتی است یا دائمی.
•    توجه چندانی به مطالعات پیشین و تعیین حوزه ها و ملاک های قضاوت نمی شود.
•    خطای پاسخ های کلیشه ای پاسخگویان بدبین یا خوشبین وجود دارد.

 


 




ارسال سفارش استخراج مقاله

مقالات مرتبط
روش تحقیق دلفی چیست؟
آموزش کامل روش تحقیق دلفی ( مصاحبه با خبرگان) ...
مقایسه رساله (Dissertation) و پایان نامه (Thesis)
مقایسه رساله (Dissertation) و پایان نامه (Thesis)و بیان شباهت ها و تفاوت هایشان ...
آموزش کامل نگارش بیان مسئله در پایان نامه
آموزش کامل نگارش بیان مسئله در پایان نامه ...
آموزش نگارش پیشینه پژوهش و مدل مفهمومی در پایان نامه
آموزش نگارش پیشینه پژوهش و مدل مفهمومی در پایان نامه ...
نحوه نگارش پرسش ها در پایان نامه ارشد و دکتری
نحوه نگارش پرسش ها در پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری ...
آموزش کامل نحوه تنظیم پرسشنامه
پرسشنمه چیست؟ نحوه تنظیم آن به چه صورت است؟؟ ...
تحقیق توصیفی چیست؟
هر آنچه باید در مورد پژوهش توصیفی بدانید. ...
بررسی اجمالی جلسه دفاع از پایان نامه
آموزش نحوه مدیریت جلسه دفاع پایان نامه و مطالب اسلاید دفاع ...
چگونه روش تحقیق پایان نامه را بنویسیم؟ (قسمت دوم)
چگونه روش تحقیق پایان نامه را بنویسیم؟ (قسمت دوم) ...
انواع مقیاس در طراحی پرسشنامه
انواع مقایس در انجام پایان نامه ...
© 2024