سایت خدمات دانشجویی فروغ پاسارگاد

تفاوت تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی

    به منظور تصریح کار و ایجاد شرایط مناسب جهت درک مشترک از اصطلاحات و مفاهیم، ‏پژوهشگر به تعریف برخی اصطلاحات و مفاهیم کلیدی و متغیرها می‏پردازد. واژه‏های مهم عنوان باید در تعریف عملیاتی واژه‏ها به روشنی تعریف شوند.

تعریف مفهمومی

   •    تعریف مفهومی، تعریفی واژه‏نامه‏ای  است که همگان بر آن توافق دارند و صرف نظر از اینکه در چه بستر نحوی مورد استفاده قرار گیرد، پیوسته دامنه معنایی آن یکی است. 
   •    تعاریف مفهومی ترجیحاً در فصل اول نیاید و در فصل دوم در قسمت مبانی نظری بیایند؛ مگر اینکه بین تعریف مفهومی و عملیاتی یک واژه آنقدر تفاوت باشد که لازم باشد در فصل اول یک تعریف مفهومی مختصر  و یک تعریف عملیاتی از آن واژه ارائه شود.

تعریف عملیاتی

•    تعریف عملیاتی، ناظر بر دامنه خاصی از معنا و مفهوم است که پژوهشگر برای پژوهش خود برمی‏گزیند تا بتواند بر مبنای آن جریان پژوهش را به طور روشن دنبال کند. 
•    تعریف عملیاتی در واقع حد انتظار مخاطب را از مفاهیمی که در پژوهش به کار رفته است تعیین می‏کند و تکلیف پژوهشگر را نیز در جریان پژوهش روشن می‏سازد.
•    پژوهشگر ناگزیر است اصطلاحات مبهمی را که در بخش‏های مختلف پژوهش خود به کار برده است، اعم از عنوان، تعریف مسئله، هدف، و مانند آن را در آغاز برای مخاطب خود تعریف کند.